ግብርና

አቅራቢ: ጤና ይስጥልኝ አድማጮች ፡፡ በዛሬው ፕሮግራማችን የቦቆሎ ሰብሎቻቸው በፈጣን ሁሉን አውዳሚ ተምች እንዳይጠቃ ጥረት እያደረጉ በሚገኙ ኢትዮጵያውያን አርሶ አደሮች ላይ ትኩረት እናደርጋለን፡፡ የኢትዮጵያዊ ሴት አርሶ አደር ወይዘሮ አይናዲስ ተመኩሮን እናካፍላችኋለን፡፡ ወይዘሮ አይናዲስ እባክዎትን ስምዎን ለአድማጮቻችን ያስተዋውቁልኝ፡ ወይዘሮ አይናዲስ: አመሰግናለሁ፡፡ ስሜ አይናዲስ ጥላሁን እባላለሁ፡፡ የምኖረው በጎጃም ዞን በምትገኝ አብደጎማ ጣቢያ ነው፡፡ ዕድሜዬ 45 ዐመት ሲሆን…

ይህ ርዕሰ ጉዳይ ለአድማጮች አስፈላጊ የሆነበት ምክንያት ምንድነው ? ገብስ በኢትዮጵያ ባህላዊ ሰብል ነው፡ ፡ በአገሪቱ ለተለያዩ ምግቦች እና መጠጦች በመዋል ጥልቅ ታሪክ አለው፡፡ የብቅል ገብስ ምርት በጣም አጭር ታሪክ ያለው ሲሆን አመራረቱም ከ1920ዎች መጀመሪያ ጀምሮ በኢትዮጵያ የጊዮርጊስ ቢራ ፋብሪካ መቋቋም ጋር ተያይዞ በዋናኛት ከቢራ ዝግጅት ጋር የተሳሰረ ነው፡፡ በደጋማ አካባቢዎች የብቅል ገብስንማምረት በኢንድስትሪ ግባአትነቱ…

የመግቢያ ድምፅ 1ኛ አቅራቢ : ጤና ይስጥልኝ እንኳን ወደ አርሶ አደር ፕሮግራማችሁ በሰላም መጣችሁ፡፡ ዛሬ ፀረ ተባይ ኬሚካሎችን እንዴት ተጠንቅቀን መጠቀም እንደምንችል እንነጋገራለን፡፡ በርካታ አርሶ አደሮች እንደነ ፈጣን ሁሉን አውዳሚ ያሉ አደገኛ ተምቾችን ለመቆጣጠር ኬሚካል እንደሚጠቀሙ እናውቃለን፡፡ ሆኖም ግን ኬሚካሎችን መጠቀም የራስዎን፣ የቤተሰብዎን፣ እና የደምበኞችዎን ጤና ይጎዳል፡፡ 2ኛ አቅራቢ: ነገር ግን አደጋዎቹን የምንቀንስባቸው ዘዴዎችም አሉ፡፡…

ይህ ርዕሰ ጉዳይ ለአድማጮች አስፈላጊ የሚሆነበት ምክንያት ምንድነው ? ይህ ርዕሰ ጉዳይ ለአድማጮች አስፈላጊ የሚሆነበት ምክንያት ምንድነው ? መሬትን መሸፈን ለአፈር ጤናማነት እንዴት አስተዋፅኦ እንደሚያደርግ፤ የተለያዩ የመሬት አሸፋፈን ዘዴዎች፤ መሬትን ለመሸፈን የሚጠቅሙ የሰብል ዓይነቶች እና በበለጠ የሚጠቅሙ ተረፈ ምርቶች ፤ የሚያስፈልገው የመሸፈኛ መጠን (በዕቀባ እርሻ ቢያንስ 30 በመቶ በተረፈ ምርት መሸፈን እንዳለበት ይመከራል፡፡) ማሳ ላይ…

A. መግቢያ ስፖዴፕቴራ ፈራጂፔርዳ በሚል ሳይንሳዊ ስያሜው የሚታወቀው ፈጣን ሁሉን አውዳሚ ተምች የምግብ ሰብሎች ዋነኛ ተምች ነው፡፡ እጩ (የሳትእራቶች ) የበቆሎ ከፍ ያሉ ቡቃያዎች መመገብን ይመርጣሉ፡፡ ሆኖም ግን ዳጉሳ ፣ ማሽላ ፣ ሩዝ ፣ ስንዴ፣ ሽንኮራ አገዳ ፣ እና አትክልቶችን ጨምሮ ሌሎች የተለያዩ ሰብሎችንም እንደሚመገብ ሪፖርቶች አመላክተዋል፡፡ ተምቹ የመነጨው በሰሜናዊ እና ደቡባዊ የአሜሪካ ሞቃታማ እና…

ነፃነት ኃይሉ፡          ጤና ይስጥልን፡፡ ዛሬ በኢትዮጵያ የደቡብ ወሎ ዞን አርሶ አደሮች የማሽላ ምርታቸውን ተንከባክበው እንዴት ኑሮአቸውን እንዳሻሻሉ እንመለከታለን፡፡ የድምፅ ግብዓት፡- የመኪና ድምፅ እና የዝናብ ድምፅ፣ ከስር በትንሹ ይሰማል ነፃነት ኃይሉ፡          ወሩ ነሓሴ ነው፡፡ ይህ ወቅት በአብዛኛው ኢትዮጵያ አካባቢዎች ዝናባማ የክረምት ወቅት ነው፡፡ መሬቱ ረጥቦ አካባቢው አረንጓዴ ለብሷል፡፡ መላከዓ ምድሩ ማራኪ ነው፡፡ በመንገዳችን ላይ…

አቅራቢ: እንኳን ወደ (የሬድዮ ፕሮግራሙ) በደህና መጡ፡፡ ዛሬ ከርዕሰ መዲናችን አዲስ አበባ ወጣ ብለን በአማራ ክልል የበቃሎ ቀበሌ ማህበረሰብን እየጎበኘን ነው፡፡ በባቄላ ዙሪያ እንነጋገራለን፡፡ ሰኔ ወር የመጀመሪያው ሳምንት ነው፡፡ የባቄላ ዘር የሚዘራበት ወቅት ደርሷል ማለት ይቻላል ፡፡ ስለዚህ ከ ዮሃንስ ከሊለ እና ከአስካለ ካሳየ ጋር መሬታቸውን እንዴት እያዘጋጁ እንደሆነ እያነጋገርኳቸው ነው ፡፡ ይህ መሬቱ እና…

ዕቀባ እርሻ ምንድን ነው ለአድማጭስ ለምን አስፈላጊ ሆነ ? የዕቀባ እርሻ ደጋግሞ ማረስን ይቀንሳል እንዲሁም ሙሉ በሙሉ ማረስን ያስቀራል፡፡ የዕቀባ እርሻ በተለይም የመትከያ ጉድጓዶች በእጅ ማዘጋጀትን ወይም በበሬም ሆነ በትራክተር የዘር መትከያ ቦታዎች ማዘጋጀትን ያካትታል፡፡ የእነዚህ ሁለት ዘዴዎች ይዘት ቀጥሎ ባለው የ ቁልፍ መረጃ ይዘት ላይ ተካተዋል፡፡ የዕቀባ እርሻ የሚከተሉት ጥቅሞችን ያስገኛል : የአፈር ተፈጥሮአዊ…

መግቢያ: በአሁኑ ጊዜ በርካታ አርሶ አደሮች በአየር ንብረት ለውጥ ሣቢያ ችግር እየገጠማቸው ይገኛል፡፡ ይሁን እንጂ የአፈር ጥበቃ ስራ እነዚህን ሁኔታዎች በመቋቋም ውጤት ማግኘት እንደሚቻል አረጋግጧል፡፡ የአፈር ጥበቃ ስራ አርሶ አደሮች በአየር ንብረት ለውጥ ሳቢያ የሚከሰተውን ተፅእኖ ለመለየት የሚያስችሏቸው ቀለል ያሉ ልምምዶችን ይሰጣቸዋል፡፡ እንዲሁም ግብርናን ከተፈጥሮ ጋር እንዴት ማሳካት እንደሚቻል ያስተምራቸዋል፡፡ ይህ ያልተስተካከለ እና መጠኑ ባነሰ…

አቅራቢ ፡ የተወደዳችሁአድማጮችእንደምንአደራቹ; በዚህማለዳእንዴትየዶሮውጫዊጥገኛተዋሲያንንመቆጣጠርእንደምንችልእንማራለን፡፡ጥገኛተዋሲያንእንደቁንጫ፣ቅማልእናመዥገርያሉፍጡራንናቸው፡፡ ባላንዶጉውስጥበሰብልእርሻእናዶሮእርባታላይከተሰማሩትአቶአዳማሳኮጋርእናወጋለን፡፡ባላንዶጉበማሊየመጀመሪያክልልበኦሶቢዲያኛክፍለሀገርውስጥየምትገኝትንሽገጠራማመንደርነች፡፡ የማሳላይድምïች ፡ ዶሮዎች፣እንሰሳት/ከብቶች አቅራቢ ፡ በማሽላማሳዎችበተከበበችአነስተኛመንደርውስጥእንገኛለን፡፡በርቀትጥቂትየጭቃቤቶችንንማየትእንችላለን፡፡በዙሪያውባሉትማሳዎችአርሶአደሮችከማሽላገለባጋርየተገኛኙስራዎችንእየሰሩነው፡፡ሌላኛውየመንደሩጎንፀጥያለነው፡፡ልጆችመንገድላይእየተጫወቱነው፡፡እዚህያለነውስለውጫዊጥገኛተዋሲያንየዶሮእርባታላይየተሰማራአርሶአደርንአግኝተንጥያቄዎችለመጠየቅነው፡፡ እንደምንአደሩአቶሳኮ? አዳማሳኮ ፡ እንደምንአደርክ? አቅራቢ ፡ ለአድማጮቻችንራስዎንማስተዋወቅይችላሉ; ምንእንደሚሰሩይንግሩአቸዋል፡፡ አዳማሳኮ ፡ እንደምንአደራቹ? ስሜአዳማሳኮነው፡፡ባላንዶጉመንደርውስጥነውየምኖረው፡፡የሰብልአርሶአደርነኝ፡፡ከግብርናባሻገርሌላስራላይምተሰማርቻለሁ፡፡በዚህሀገርበአንድሥራብቻኑሮንመምራትከባድነው፡፡ለዛነውሁልጊዜበተለያዩየስራመስኮችላይመሰማራትየሚመከረው፡፡ አቅራቢ ፡ ሌላውሥራዎምንድነው? አዳማሳኮ ፡ እዚህእንዳሉሌሎችአርሶአደሮችሁሉዶሮእናጅግራአረባለሁ፡፡ከምዕራባዊያንአገራትከሚመጡትዝርያዎችበስተቀርሁሉንምአይነትየዶሮዝርያዎችንአረባለሁ፡፡ከምዕራባዊያንአገራትየሚመጡትንብዙምአልወዳቸውም፡፡ አቅራቢ ፡ ዛሬዶሮዎችንሊያስቸግሩስለሚችሉትጥቃቅንፍጡራን፣ስለውጫዊጥገኛተዋሲያንእናወጋለን፡፡እንደደርሶአደርስለነዚህጥገኛተዋሲያንሊነግሩኝይችላሉ? አዳማሳኮ ፡ ዶሮዎችንየሚያጠቁአንዳንድጥገኛተዋሲያንንአውቃለሁ፤በተለይቁንጫወይምበባምባራቋንቋንዴሌስለሚባሉትቀይጥገኛተዋሲያን፡፡ቁንጫዎችዶሮዎችማታማታበሚያርፉበትየዛፍቅርንጫፎችላይነውየሚኖሩት፡፡ሙሉስብስቡንማጥፋትየሚችሉበጣምአደገኛጥገናተዋሲያንናቸው፡፡ አቅራቢ ፡ ዶሮዎችዎማታማታየዛፍቅርንጫፎችላይነውየሚያሳልፉት? አዳማሳኮ ፡ አዎአንዳንዶቹግንሁልጊዜአይደለም፡፡እነዚህጥገኛተዋሲያንዶሮዎችየሚተኙበትንቦታይወዳሉ፣ለምሳሌየዶሮቤቶችንወይምዛፎችን፡፡የዶሮዎችንደምሙሉበሙሉሊመጡይችላሉ፡፡ግድግዳዎችላይ፣በጡብመካከልባሉአርማታዎችውስጥእናበዛፍቅርፊትውስጥይኖራሉ፡፡ማታዶሮዎችበሚተኙበትሰዓትይወጣሉ፡፡የዶሮዎችእግርናታፋላይጥቃትያደርሳሉ፡፡የዶሮቤትአቅራቢያያለንዛፍቀረብብለህካስተዋልክእነዚህንተዋሲያንታያለህ፡፡እነሱንለመግደልመደረግየሚገባውነገርምሽትላይቢሆንየተሻለነው፡፡ አቅራቢ ፡ ለምንድነውይኼእርምጃምሽትላይመወሰድያለበት? አዳማሳኮ ፡ በዛንወቅትነውመኖሪያቸውንትተውዶሮዎችንየሚያጠቁት፡፡ወደዶሮቤትበቀንቢሄዱምንምነገርአያዩም፡፡ የዶሮቅማልየሚባልሌላትንሽነጭጥገኛህዋስአለ፡፡በባምባራቋንቋቼግኒሚይባላል፡፡ይኼጥገኛህዋስበርግጥትንሽነው፡፡አዲስበሚጣሉእንቁላሎችላይበመቆየትወደእናትዶሮዎችላባዎችውስጥይገባል፡፡ይኼሲከሰትዶሮዎችንወዲያውኑማከምአለባቹ፡፡ካልሆነዶሮዎችንበማስቸገርእንቁላሎቻቸውንትተውእንዲሄዱያደርጋቸዋል፡፡በጣምትንሽከመሆኑየተነሳየዶሮቅማልንበአይንለማየትይከብዳል፡፡የተወሰኑቀናትዕድሜያላቸውንጫጩቶችብቻነውመግደልየሚችለው፡፡ያደጉትንአይገድልም፡፡ መዥገርወይምበባምባራቋንቋትሬፊንየሚባልሌላጥገኛህዋስአለ፡፡ጥቁርእናእንደቅማልትንሽነው፡፡በዶሮክንፎችእናታፋዎችሥርእናበሁሉምበተደበቁየዶሮክንፎችውስጥቀስቀስያድጋል፡፡ጥገኛተዋሲያንበሬዎችእናላሞችንበሚያጠቁትመልኩዶሮዎችንምያጠቃሉ፡፡ይኼማለትዶሮዎችንካልገደሉበቋሚነትበላባቸውስርይቆያሉ፡፡መዥገርዶሮዎንበፍፁምትቶትአይሄድም፡፡የዶሮዎችንደምበመምጠጥበፍጥነትስለሚገድላቸውበጣምአደገኛጥገኛህዋስነው፡፡ አቅራቢ፡እነዚህጥገኛተዋሲያንእርሶበከፍተኛደረጃበሚተማመኑበትየዶሮእርባታ/ግብርናላይከፍተኛጉዳትእንደሚያደርሱእገነዘባለሁ፡፡ነገርግንእነዚህጎጂፍጡራንከዬትእንደሚመጡሊነግሩኝይችላሉ? አዳማሳኮ ፡ ስለዚህጉዳይእራሴንብዙጥያቄዎችእጠይቃለሁ፡፡አንዳንድጊዜከኩስይሆንየሚመጡትብዬራሴንእጠይቃለሁ፡፡ለዶሮዎችዎአዲስቤትየሚገነቡከሆነመጀመሪያአካባቢምንምአይነትጥገኛተዋሲያንንአያዩም፡፡ነገርግንየዶሮቤቱእያረጀሲሄድተዋሲያንንበየቦታውያያሉ፡፡ አቅራቢ ፡…